Kastracja kota

Przeciwdziałanie bezdomności kotów jest jednym z podstawowych celów naszej Fundacji. Najskuteczniejszą i najbardziej humanitarną metodą ograniczania populacji zwierząt bezdomnych i wolno żyjących, a tym samym walki o poprawę ich losu, jest powszechna kastracja.

Dlaczego kastrujemy koty?

Koty osiągają dojrzałość płciową zanim zakończą pierwszy rok życia. Kotka może kocić się średnio dwa - trzy razy do roku, przy czym na jeden miot przypada od dwóch do sześciu kociaków. Oznacza to, że w skali 12 miesięcy pojedyncza kotka jest w stanie urodzić nawet kilkanaście kociąt. Jeden niewykastrowany kocur może w ciągu dziesięciu lat spłodzić około osiemdziesięciu kociąt, które rozmnażają się w takim samym tempie – ich młode również się rozmnażają… Na świat przychodzi setki tysięcy kociąt, spośród których wiele musi walczyć o przeżycie na ulicy. Niechciane kocięta są niestety często porzucane lub zabijane, a w najlepszym przypadku oddawane do przepełnionych schronisk czy fundacji. Szacuje się, że 75% spośród takich kociąt nie dożywa dorosłości. Los, który je spotyka, nie ma w sobie nic z uroczej sielanki słodkich koteczków. Odchodzą z tego świata, cierpiąc – głodne, chore i zapomniane.  Zdecydowana większość spośród nich przed osiągnięciem dorosłości umrze z bardziej czy mniej "naturalnych" przyczyn (chorób, głodu, zjedzona przez inne zwierzę czy zabita przez człowieka), a te, którym uda się przeżyć, czeka egzystencja (i śmierć) zwierzęcia bezdomnego.

Kiedy kastrować kota?

Pamiętajmy, kastrować należy nie tylko koty wolno żyjące czy porzucone, ale także nasze domowe mruczki - nie dość, że jest to dla nich zdrowotnie korzystne (patrz niżej), to nie przyczyniamy się do pomnażania bezdomności (nawet pośrednio). Optymalnym czasem do wykonania zabiegu to wiek ok.  4 miesięcy. W przypadku kotek ważne, by zdążyć przed pierwszą rują, która może pojawić się już w końcówce 5 miesiąca. Na szybkość pojawienia się ruji ma wpływ długość dnia i nocy, w domach często jest to zaburzone przez sztuczne światło. Kocur nadaje się do kastracji przede wszystkim, gdy osiągnie wagę 2 kg i więcej, wtedy narządy są już wystarczająco rozwinięte/duże by je zlokalizować i usunąć.

Na czym polega kastracja kota?

Kastracja a sterylizacja - czym się różnią?

Przyjęło się mówić o kastracji w kontekście kocurów i sterylizacji względem kotek. Jednak zabiegi te nie mają nic wspólnego z płcią zwierzęcia. Obie procedury to operacje chirurgiczne, które są przeprowadzane w pełnym znieczuleniu i mają na celu pozbawienie kota zdolności do rozmnażania się. Kastracja i sterylizacja różnią się znacząco pod względem zakresu zabiegu. Kastracja polega na usunięciu jąder i nasieniowodów u kocurów, a jajników, jajowodów i macicy u kotek – dzięki kastracji, czyli usunięciu wymienionych narządów organizm nie produkuje hormonów płciowych. W rezultacie kotka nie ma rui i nie może zajść w ciążę, a kot nie odczuwa popędu seksualnego i jest niezdolny do zapłodnienia. Sterylizacja to przecięcie lub podwiązanie nasieniowodów u kocura, a u kotki jajowodów. W rezultacie zwierzę nie może się rozmnażać, ale nadal zachowuje się jak dotychczas i dolegają mu te same problemy jak przed zabiegiem. Sterylizacja jest prostsza, szybsza i mniej inwazyjna, ale pozostawienie części narządów rodnych może powodować powstawanie ich nowotworów. Prostszy zabieg nie powoduje również zahamowania produkcji hormonów determinujących zachowanie kota i występowania rui. Dlatego najczęściej przeprowadza się kastracje – zarówno u kocurów, jak i u kotek.

Zalety kastracji:

• Kastracja pomaga kontrolować wielkość populacji kotów bezdomnych, zmniejsza cierpienia bezdomnych i porzuconych zwierząt.
• Kastracja zmniejsza tendencje kocurów do walki – dzięki temu w domu, w którym mieszka kilka przedstawicieli tego gatunku, zaczyna panować spokój. Kastrowane koty wychodzące statystycznie rzadziej oddalają się od swojego domostwa.
• Kastracja przedłuża kocie życie ograniczając zmiany hormonalne w organizmie, a także redukując niepożądane zachowania. Kastrowane kocury żyją średnio 2 razy dłużej, a kotki o 1/3.
• Kastracja pozbawia kotkę bolesnej i męczącej rui – w rezultacie kotka może wieść spokojne życie pozbawione różnych dolegliwości opisanych niżej.
• Kastracja eliminuje możliwość wystąpienia ropomacicza. Kastracja (nie sterylizacja!) polega na usunięciu jajników wraz z macicą (łac. ovariohisterectomia – OVH). Ropomacicze bezpośrednio zagraża życiu kotek. Toksyny gromadzące się w organizmie powodują pogarszanie się stanu kotki, odwodnienie, finalnie zapaść i szok septyczny spowodowanym przez nasilającą się sepsę.
• Kastracja to brak możliwości zachorowania na nowotwory macicy, jajników, jąder.
• Kastracja kotek ma znaczenie w zapobieganiu nowotworom gruczołu mlekowego. Wykonanie tego zabiegu przed pierwszą rują ogranicza do 0,8% ryzyko wystąpienia nowotworów sutka, które w 95% są złośliwe i dają przerzuty na inne organy. Kastracja kotki przed 6, 12 i 24 miesiącem życia zmniejsza ryzyko rozwoju nowotworów gruczołu sutkowego o odpowiednio 91, 86 i 11%.
• Kastracja eliminuje zagrożenia związane z ciążą i porodem – wbrew pozorom kocice dość często potrzebują wsparcia w utrzymaniu ciąży i wydaniu potomstwa na świat. Jeśli pomoc nie przyjdzie na czas, może dojść do wielu poważnych konsekwencji, także śmiertelnych, np. pęknięcia macicy, krwotoków, ropomacicza, skrętu macicy, zatrzymania płodu w kanale rodnym, obumarcia płodów, a nawet ich gnicia.
• Kastracja to uniknięcie zakażeń FIV / FELV przenoszonych m.in. drogą płciową czy w kocich walkach.
• Kastracja w przedziale 3-5 miesięcy (przed pierwszą rują / znaczeniem moczem) niweluje w wielu przypadkach: nawykowe znaczenie moczem u kotek i kocurów, obniża frustrację, zmniejsza agresję (wobec siebie nawzajem).

Gdzie mogę uzyskać dofinansowanie do kastracji kota?

Zgodnie z Ustawą z dnia 21 sierpnia 1997 r. o Ochronie Zwierząt gminy i miasta do 31 marca każdego roku, muszą przedłożyć własny program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt. Jednocześnie gminne programy mogą obejmować także finansowanie kastracji zwierząt mających stałe domy tzw. zwierząt właścicielskich. Aby uzyskać informacje, czy dana gmina aktualnie dofinansowuje kastracje zwierząt właścicielskich, należy skontaktować się z Wydziałem Ochrony Środowiska urzędu gminy lub miasta. Można również samodzielnie wyszukać te informacje w uchwale przyjmującej program opieki nad bezdomnymi zwierzętami w bazie dzienników urzędowych (https://www.infor.pl/dzienniki-urzedowe/) lub wpisać w Google odpowiednią frazę np. “uchwała programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi Poznań 2022”.

Jak wygląda taka uchwała? Tutaj przykład UCHWAŁY NR LX/1127/VIII/2022 RADY MIASTA POZNANIA z dnia 8 marca 2022 r. w sprawie przyjęcia „Programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt w Poznaniu na rok 2022”.
Wszystkie najważniejsze informacje mówiące o pokryciu przez miasto Poznań 100% kosztów zabiegów kastracji psów i kotów znajdują się w paragrafie 15 na str. 13, tj. “Plan sterylizacji lub kastracji zwierząt na terenie Poznania, przy pełnym poszanowaniu praw właścicieli zwierząt lub innych osób, pod których opieką zwierzęta pozostają”.

W ramach Programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt w Poznaniu na rok 2022 wg. danych na 31 lipca z bezpłatnej kastracji skorzystało 69 psów oraz 393 kotów właścicielskich. Szczegóły programów można znaleźć także na stronach miasta Poznania:

Bezpłatna sterylizacja psów i kotów należących do mieszkańców miasta Poznania

Sterylizacja zwierząt właścicielskich

Warto zapoznać się z treścią całej uchwały dla Twojej gminy lub miasta, aby mieć świadomość, ile środków przeznaczanych jest na pomoc zwierzętom i czy kwota ta nie jest zbyt mała oraz czy jest odpowiednio wydatkowana. Jeśli Twoja gmina lub miasto nie finansują zabiegów kastracji psów i kotów właścicielskich skontaktuj się z Wydziałem Ochrony Środowiska i zgłoś takie zapotrzebowanie. To ważne, aby urzędnicy mieli świadomość, że mieszkańcom zależy na takim dofinansowaniu.

Mity na temat kastracji

Czy kastracja zmienia charakter kota?

Kastracja nie zmienia charakteru kota!

Jego usposobienie to genetyka, socjalizacja i środowisko, w którym przebywa.

Czy po kastracji kot zacznie tyć?

Kastracja nie wpływa na koci układ pokarmowy!

Karma dla kastratów to chwyt marketingowy. W pełni wystarczające jest dostosowanie ilości wysokomięsnego, mokrego pokarmu do zapotrzebowania energetycznego kota, a także zapewnienie mu odpowiedniej dawki codziennego ruchu. Tendencja do tycia w znacznej mierze zależy od opiekuna.

Czy kastracja to okaleczanie kotów?

Kastracja nie okalecza kota! 

Kot nie ma świadomości własnego ciała, nie zdaje więc sobie sprawy, że brakuje mu jakiegoś organu. Kastracja to ulga dla kota. Niewykastrowane kotki mogą doświadczać permanentnych rujek, które mają negatywny wpływ na zdrowie kotki: brak snu, spadek apetytu, odporności, irytacja, nadmierne pobudzenie. Antykoncepcja hormonalna niesie ze sobą bardzo niebezpieczne skutki uboczne zagrażające bezpośrednio życiu kotki: ropomacicze, guzy listwy mlecznej. U kocurów kastracja eliminuje agresję, włóczęgostwo, wokalizację, znaczenie moczem, huśtawkę hormonalną.

Czy kotka musi przynajmniej raz przejść ruję, zajść w ciąże i mieć młode?

Kotka nie musi ani razu przechodzić rujki czy zajść w ciążę!

Ciąża nie jest przyjemnością dla kotki, raczej dużym obciążeniem, uciążliwością i niewygodą. Każda ciąża to możliwe komplikacje podczas jej trwania jak i samego porodu, co może stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia kotki. Odchowanie miotu kociąt to spore wyzwanie dla organizmu kotki. Kotka nie myśli jak człowiek i nie będzie żałować braku macierzyństwa – urodzenie kociąt nie jest jej potrzebne do szczęścia. Mówiąc o kocim seksie, mówimy o kopulacji podyktowanej hormonami i potrzebą przedłużenia gatunku. Koty nie czerpią ze stosunku żadnej radości, a samicom w dodatku sprawia on ogromny ból. Koci penis posiada szereg wyrostków, które pozwalają mu gładko wejść w kotkę, ale pod żadnym pozorem gładko nie wyjść. Stąd słychać okrutne zawodzenie kotek podczas kopulacji, bynajmniej nie z przyjemności. Mitem jest przymus urodzenia przez kotkę chociaż jednego miotu, aby poczuła się matką. Koty nie mają tak wysoko wykształconych potrzeb jak ludzie i nie powinno się im ichże przypisywać. Kotka będąca w ciąży nie zdaje sobie sprawy ze swojego stanu, dopiero przy porodzie zaczynają działać hormony. Zbyt wiele młodych, zaledwie 6-miesięcznych kotek, nie potrafi odchować swojego pierwszego miotu, który niestety porzuca na pewną śmierć.

Czy wczesna kastracja oznacza niedorozwój?

Wcześnie kastrowane koty nie są niedorozwinięte!

Przeprowadzone badania nad występowaniem niedrożności cewki moczowej u kocurów wykastrowanych przed 24 tygodniem życia i u kocurów dojrzałych płciowo wykazały jednoznacznie, że nie ma korelacji między wiekiem kota, w którym poddawany jest on gonadektomii, a jego predyspozycją do zapadalności na tę chorobę. Ponadto w trakcie badań profilometrycznych nie stwierdzono istotnych różnic w średnicy cewki moczowej wcześnie wykastrowanych kocurów w porównaniu do pacjentów poddanych temu zabiegowi po osiągnięciu dojrzałości płciowej, a także u kocurów z zachowaną możliwością rozrodu. Ponadto badania naukowe nie wykazały zależności między złamaniami kości udowej a wczesną kastracją kota. Kocięta kastrowane wcześnie i późno rozwijają się i uczą w takim samym tempie.

Czy zabieg kastracji jest niebezpieczny dla kota?

Zabieg kastracji nie jest niebezpieczny! 
Kastracja jest rutynowym zabiegiem. Jak przed każdym zabiegiem pod narkozą należy wykonać u kota badanie morfologii i biochemię krwi. Operacje są przeprowadzane przez fachowców, więc przebiegają bardzo sprawnie i są bezpieczne. Przed każdym zabiegiem weterynarz przeprowadza odpowiedni wywiad z właścicielem pupila oraz sprawdza stan jego zdrowia oraz wagę zwierzęcia. Dzięki temu specjalista może dobrać właściwą ilość środka znieczulającego. Kot podczas trwania operacji przebywa pod narkozą, a więc nie odczuwa bólu czy stresu. Co więcej, zwierzak nic nie pamięta, więc nie powstaje żadna trauma związana z pobytem w klinice. Zabieg kastracji trwa ok. 5-10 min u kocurów, ok. 30-40 min u kotki. W zależności od metabolizmu narkozy przez organizm kota wybudzanie się po zabiegu trwa kilka godzin. Dużą zaletą kastracji jest to, że okres rekonwalescencji po zabiegu jest krótki. Już po kilku dniach kot może biegać, jak gdyby nigdy nic – pod warunkiem, że po operacji podawane są leki przeciwbólowe i antybiotyk, a rana jest dobrze zabezpieczona przez kolejnych kilka dni. Powikłania po kastracji są bardzo rzadkie.

Podsumowanie

Kochajmy z rozsądkiem, ograniczając bezdomność, cierpienia i kocie tragedie, którym tak łatwo jednym zabiegiem można zapobiegać! Kastracja zapobiega niekontrolowanemu powiększaniu kociej, i tak już ogromnej, populacji i utrzymuje zwierzę w szeroko pojętym zdrowiu. Pamiętaj, kolejne kociaki rozdawane na portalach internetowych czy wśród znajomych to nie rozwiązanie problemu, a pomnażanie bezdomności. Koty bezdomne żyjące na ulicach, w schroniskach, fundacjach tracą szansę na opiekę i dom. Dlatego najlepsze co możesz zrobić dla swojego niekastrowanego kota lub kotki, to umówić pupila na zabieg kastracji.

#sterylizuję_bo_kocham #kastruję_bo_kocham

Zachęcamy także do zapoznania się z naszym artykułem o kastracji kotów wolno żyjących.

Źródła:
www.vetpol.org.pl/dmdocuments/zw_2007_02_wystepowanie_przyczyny_nowotworow.pdf
Nowotwory gruczołu sutkowego u psów i kotów. Część I. Występowanie, przyczyny, objawy kliniczne i wygląd makroskopowy. Rafał Sapierzyński
www.vetpol.org.pl/dmdocuments/zw_2006_04_wczesna_kastracja.pdf
Wczesna kastracja i sterylizacja psów i kotów. Monika Baś, Anna Cywińska
trzykoty.com/cala-prawda-o-zywieniu-po-kastracji/ wywiad z dr Jackiem Wilczakiem, adiunktem w Zakładzie Biochemii i Dietetyki Wydziału Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie
Howe L.M.: Short-term results and complications of prepubertal gonadectomy in cats and dogs. J. Amer. Vet. Med. Assoc., 1997, 211, 57-62.
Kustritz M.V. R.: Early spay-neuter: clinical considerations. Clin. Tech. Small. Anim. Pract. 2002, 17, 124-128.
kociamadka.pl/jak-wyglada-koci-seks/
animal-center.pl/sterylizacja-i-kastracja-kota-wszystko-co-powinienes-wiedziec/