Koci Pazur

2 października 2022 Liczba naszych podopiecznych: 66

Rok 2022 Adopcje: 33

Dlaczego powinniśmy sterylizować koty wolno żyjące?

Sterylizacja, a właściwie kastracja (ovariohisterectomia u samicy, orchidectomia u samca) - choć potocznie obu tych terminów używa się wymiennie - jest zabiegiem chirurgicznym przeprowadzanym w znieczuleniu ogólnym, czyli narkozie, polegającym na usunięciu macicy i jajników (u kotki) lub jąder (u kocura).

Kastracja kotów wolno żyjących jest najlepszą rzeczą, którą można dla nich zrobić. To najbardziej humanitarny i efektywny sposobem ograniczenia populacji kotów bezdomnych. Oprócz tego, że zmniejsza ilość rodzących się kociaków (z których większość nie przeżywa pierwszego roku, umierając z powodu chorób lub ginąc pod kołami samochodów), ogranicza problemy takie jak: walki kotów, znaczenie terenu przez kocury czy uciążliwe wokalizowanie. Zwierzęta po kastracji nie wdają się w bójki terytorialne i o partnerów, a także mniej migrują i są ostrożniejsze i co za tym idzie - bardziej bezpieczne. Kastracja przyczynia się również do poprawy zdrowia kotów, dlatego powinna być priorytetem. Dzikie koty po zabiegu mogą zostać wypuszczone w miejsce dotychczasowego bytowania. Nie jest prawdą, że koty po sterylizacji czy stają się „mniej łowne”, nie poradzą sobie na „wolności”, czy że zmienia się im charakter.

Częstą, choć niewłaściwą, praktyką stosowaną w celu ograniczenia populacji kotów bywa również podawanie kocicom hormonalnych środków antykoncepcyjnych. Należy pamiętać, że takie środki zwiększają ryzyko powstawania tzw. ropomacicza i/lub guzów rakowych macicy i sutków, w efekcie prowadząc do śmierci kotki.

Kiedy sterylizować koty?

Zaleca się, aby koty kastrować po osiągnięciu dojrzałości płciowej. Zwykle jest to od ok. 6 miesiąca życia.
Inna szkoła mówi, że można zabiegom poddawać już kilkunastotygodniowe kociaki. Najlepiej przed zabiegiem skonsultować się z zaufanym lekarzem weterynarii i omówić możliwość przeprowadzenia sterylizacji.

Koty wolno żyjące: lepiej sterylizować kotki czy kocury?

Gdy mamy pod opieką stado kotów, zawsze pojawia się dylemat, od których zacząć kastracje. Opieka nad kocurem po zabiegu jest krótsza i łatwiejsza. Natomiast tylko wykastrowanie kotek da pewność, że nie będą pojawiać się kolejne mioty. Dlatego jeśli mamy ograniczone możliwości finansowe, lokalowe i czasowe - najlepiej zacząć od kastracji kotek.

Czy każdego kota można zabrać na sterylizację?

Kiedy odławiamy kotkę wolno żyjącą do sterylizacji, musimy mieć pewność, czy gdzieś w pobliżu nie znajdują się jej młode. Zabierając matkę, pozbawiamy bowiem potencjalne maluszki pokarmu. Jak sprawdzić, czy dana kocica nie jest mamą? Jeśli kotka ma powiększone, widoczne sutki, to znak, że akurat karmi. Takiej kotki nie łapiemy - musimy poczekać, aż jej maluchy będą samodzielne. Alternatywą może być zabranie całej rodziny, poczekanie, aż kotka w zaciszu domowym wykarmi dzieci i późniejsza sterylizacja.

Ogólnie przyjętą praktyką po sterylizacji jest nacinanie kotkom wolno żyjącym lewego ucha. Nacięcie wykonuje się jeszcze w narkozie, więc zupełnie bezboleśnie. Nacięcie to wyraźny znak pozwalającym stwierdzić, że dana kotka została już poddana kastracji i nie ma konieczności ponownego jej odławiania.

Jak się przygotować do sterylizacji kotów wolno żyjących?

Kotka po kastracji powinna być przetrzymywana przez 7-14 dni. U kocurów okres ten jest krótszy i wynosi zwykle 3-5 dni. Wczesne wypuszczenie wiąże się z niebezpieczeństwem zabrudzenia i zainfekowania rany, czy rozejścia szwów, co będzie prowadziło do śmierci zwierzęcia.
Miejmy na uwadze, że po operacji mogą wystąpić powikłania. Jeśli na dworze jest zimno, okres przetrzymania może się wydłużyć.

Złapanie dzikiego kota często nie jest łatwe, dlatego niezbędna może być specjalna klatka żywołapka. Aby przetrzymać kota po zabiegu potrzebna będzie natomiast klatka wystawowa/kennelowa, w której zmieści się kuweta, posłanko i miseczki z jedzeniem i piciem.
Taka latka powinna być ustawiona w ciepłym, zacisznym pomieszczeniu, aby zwierzę mogło bezpiecznie i w komforcie przejść pozabiegową rekonwalescencję.
Okno w pomieszczeniu, w którym przechowuje się dzikie koty, należy zamknąć lub dobrze zabezpieczyć, na wypadek ucieczki, gdyby nasi pacjenci jakoś wydostali się z klatki.
Samą klatkę najlepiej dodatkowo przykryć kocem lub innym materiałem – dzięki temu zwierzę jest spokojniejsze.
Warto zaopatrzyć się w rękawice weterynaryjne lub spawalnicze, które uchronią nas przed ewentualnymi podrapaniami.

Klatki żywołapki oraz klatki wystawowe można bez opłat wypożyczyć z naszej Fundacji. Wspieramy także finansowanie zabiegów zwierząt wolno żyjących. W obu sprawach należy napisać na fundacja@kocipazur.org.

Jak przygotować kota do zabiegu?

Kastracja jest operacją przeprowadzaną w znieczuleniu ogólnym, dlatego trzeba zadbać o kilka spraw. Przede wszystkim - zwierzę powinno być zdrowe. Kota wolno żyjącego warto złapać i umieścić w klatce wystawowej dwa dni przed planowanym zabiegiem; można wówczas zaobserwować, czy nie ma niepokojących objawów chorobowych oraz czy je, pije i jak się załatwia. Ponadto - kot przed zabiegiem powinien być na czczo, nie należy podawać mu jedzenia przez 12 godzin przed planowaną operacją.

Jak opiekować się kotem po zabiegu?

Opieka nad kotem po kastracji nie jest trudna. Weterynarz na pewno udzieli wskazówek odnośnie do karmienia i ewentualnego podawania leków.

W przypadku kocic najważniejsze to zabezpieczyć ranę przed wylizywaniem i bacznie obserwować, jak się goi. Wielkość rany jest uzależniona od stanu, w jakim była kotka; może to być jeden centymetr, może być i kilka. W przypadku kotów jako zabezpieczenie z reguły nie sprawdza się popularny plastikowy kołnierz, bo powoduje dodatkowy stres. Wygodniejsze są kaftaniki pooperacyjne. Gotowy kaftanik można zakupić u weterynarza lub też przygotować go samodzielnie, np. z grubych, bawełnianych rajstop damskich, koniecznie takich, na których przy przecięciu nie „lecą oczka„. Rajstopy docinamy na długość kota, wycinamy otwory na łapki i na obróżkę z bandaża.
Kaftanik należy założyć u weterynarza, zanim kotka wybudzi się z narkozy, potem jest to z reguły niemożliwe. W celu dodatkowego zabezpieczenia ranki pod kaftanik wkłada się opatrunek z gazy. Jeśli ubranie zwierzęcia w kaftanik nie jest możliwe - pozostaje nam obserwowanie rany.

Klatkę wystawową najlepiej wyłożyć podkładami higienicznymi (dostępnymi za niewielkie kwoty np. w aptekach). Należy liczyć się z tym, że kotka po zabiegu załatwi się pod siebie, więc podkład dobrze wchłonie wilgoć i można go łatwo zastąpić kolejnym. Na białym podkładzie widoczne też będą ewentualne ślady krwi.
Kocica po zabiegu potrzebuje ciepła, w razie potrzeby warto więc ją dogrzewać, np. wkładając do klatki bezpieczny termofor (czyli nie taki, z którego może wylać się wrząca woda).

Do klatki wstawiamy też kuwetę. Po zaleconym przez weterynarza wykonującego zabieg czasie podajemy zwierzęciu jedzenie, najczęściej wcześniej można wstawić mu chociaż wodę. Zaleca się, aby przez pierwsze dni po zabiegu kotkom podawać wyłącznie mokrą karmę, co ułatwi wypróżnianie.
Kota należy uważnie obserwować, kontrolować ile je i czy się wypróżnia. W razie zauważenia niepokojących objawów trzeba skonsultować się z lekarzem.
Warto sprawdzać, jak wygląda ranka pooperacyjna. Jednak jeśli kot jest bardzo zestresowany lub agresywny, lepiej nie robić tego „na siłę”.
Z reguły kotkom po zabiegu przez kilka dni podaje się antybiotyki. Najczęściej są to tabletki bez smakowe, można je rozdrobnić i podawać z małą ilością mokrej karmy przed właściwym karmieniem (by mieć pewność, że zwierzę zje lek).

Przynajmniej raz dziennie należy sprzątać kotu kuwetę, wymieniać miseczki z karmą i wodą. Należy pamiętać przy tym o zachowaniu ostrożności. Nawet jeśli zwierzę zachowuje się spokojne, my musimy pozostać czujni. Drzwiczki klatki należy uchylać tylko na tyle, aby dostać się do miseczek lub wyciągnąć kuwetę, nie pozostawiać ich otwartych i każdorazowo sprawdzać poprawność zamknięcia. Przed otwarciem klatki trzeba również sprawdzić, czy wszystkie okna i drzwi w pomieszczeniu są zamknięte. Jeśli kot syczy lub jest agresywny, warto przy sprzątaniu używać grubych rękawic lub wstawiać do klatki transporter, w którym ukryje się nasz zestresowany rekonwalescent, umożliwiając nam oporządzenie jego klatki.

Jeśli odłowione zwierzę okaże się oswojone, zamiast wypuszczać je w miejsce bytowania, warto poszukać mu domu stałego, umieszczając ogłoszenia chociażby na portalach społecznościowych i ogłoszeniowych.