Kocie pazurki bez tajemnic

W mediach społecznościowych można się spotkać z kompilacją filmików typu “The art - the artist” (pol.: sztuka - autor), w której właściciele zwierząt pokazują uszkodzenia wyrządzone przez ich zwierzaka, a później samego sprawcę. Jakie są najczęstsze filmiki opiekunów kotów w tym trendzie? Zadrapania. Dlaczego? Czemu właśnie pazury są najczęstszym kocim “pędzlem”? Przyjrzyjmy się im bliżej.

Po co kotu pazury?

Wszystkie istniejące gatunki kotów pochodzą od jednego przodka, co powoduje, że wszystkie kotowate:

są drapieżcami,
posiadają duże oczy i uszy,
posiadają silną szczękę,
mają przystosowane ciało do polowania:
- poduszki → cichy chód,
- wysuwane pazury → tropienie i ściganie ofiary,
są terytorialne,
potrzebują przebywać na wysokościach,
nie są w pełni uzależnione od człowieka.

Gdzie w tym wszystkim są pazury? Prawie wszędzie:

wysuwane pazury pomagają przy dostosowaniu się: gdy kot porusza się - chowa je, gdy atakuje - wysuwa,
jako drapieżnik potrzebują pazurów do ataku czy przytrzymania ofiary,
jedną z metod oznaczania terenu jest zostawienie swojego zapachu przez zadrapanie miejsca,
żeby się wdrapać potrzebują pazurów do wspinaczki,
w razie ataku, koty używają pazurów do samoobrony.

Budowa kocich palców i pazurów

Wszystkie ssaki mają paznokcie/pazury, które są rogowym tworem naskórka, którego głównym zadaniem jest chronienie palca. Co jeszce łączy pazury i paznokcie u ssaków to warstwowa budowa, którą można podzielić na dwie części:

miazgę twórczą (żywą, ukrwioną tkankę),
warstwę keratynową (martwą tkankę).

Twarda warstwa keratynowa otacza schowaną, ukrwioną i unerwioną macierz. Macierz ma stałą wielkość, która nie rośnie wraz ze wzrostem pazura.

W przeciwieństwie do psów, kocie pazury nie są ciemne, dzięki czemu miazga jest zawsze widoczna.

Żeby móc wysuwać pazury, koty mają specyficzną budowę łap, jak również samo ułożenie kości palców. Dzięki temu pazur pełni w łapie tę samą rolę, co paliczek dystalny (ostatnia, najbardziej zewnętrzna, kość dłoni) u człowieka. Ciekawostka: istnieją gatunki kotów, które nie posiadają zdolności chowania pazurów, np. gepard czy taraj.

Źródło: http://koty-swiata.blogspot.com/2008/01/artyku-z-pazurkiem.html

A ile palców ma kot? 18: przednie łapki mają po 5 palców, a tylne tylko 4.

Koci manicure

Tak jak każdy manicure i ten koci polega na skróceniu rosnącego pazura. Tępiąc pazury koty pozbywają się starych, zewnętrznych warstw keratynowych, pod którymi utworzyła się już nowa warstwa: takie zrzucone warstwy nazywa się łuskami.

Koty myją pazury przez obgryzanie je zębami i oczyszczanie językiem. Takim sposobem odrywają stare łuski od pazura pozwalając mu prawidłowo rosnąć. Dodatkowo muszą jeszcze stępić pazur na długość.

Dziko żyjące koty w naturalny sposób tępią pazury przez oznaczanie terytorium, łapanie i przytrzymywanie zdobyczy czy też drapanie chropowatych powierzchni.

Domowym kotom pomagamy w tym montując w domu drapaki oraz uzupełniając asortyment sizalowymi zabawkami i kopaczami. W przeciwieństwie do kotów dziko żyjących, domowe koty nie potrzebują ostrych, długich pazurów, które pomogą im w przetrwaniu. Czasami wręcz długie i ostre pazury są problematyczne - nie tylko dla domowych mebli czy ciuchów, ale też dla samego kota: może zahaczyć pazurem o materiał i przypadkowo go uszkodzić czy też, w najgorszym wypadku, wyrwać. Dlatego też od czasu do czasu należy je trochę przyciąć, niż tylko pozwolić kotu na ich naturalne tępienie.

Obcinanie pazurów

Należy pamiętać, że koty nie są przyzwyczajone do dotykania po łapkach przez innych, a tym bardziej do naciskania poduszeczek by wysunąć na siłę pazur. Kot jest przytrzymywany wbrew jego woli, więc czuje się zagrożony, a co się z tym wiąże: agresywny. Nie jest to dla niego komfortowa sytuacja. Dlatego należy stopniowo przygotowywać kota: do dotyku i czynności, jakie go będą czekać.

Dobrą praktyką jest przeprowadzanie takich zabiegów, gdy kot jest zmęczony po zabawie lub kiedy jest spokojny. Każda seria obcinania pazurów też powinna być nagradzana na samym końcu: dzięki czemu stworzymy pozytywną korelację.

Sama technika obcinania pazurów wydaje się bardzo prosta: skrócić pazur. Jednak należy przy tym pamiętać o wielu bardzo istotnych rzeczach:

dobre oświetlenie - musimy dobrze widzieć pazur;
ostry i profesjonalny sprzęt - nie obcinamy pazurów nożyczkami, które nie są w stanie przeciąć twardego, zrogowaciałego naskórka. Potrzeba do tego specjalnych obcinaczek przeznaczonych do pazurów;
obcinamy tylko nie ukrwioną, przezroczystą część pazura - dzięki odpowiedniemu oświetleniu będzie widać gdzie zaczyna się miazga;
obcinamy pazur pod kątem, tak by zachować naturalne zakrzywienie pazura;
robimy szybkie i zdecydowanie cięcie na pazur;
nie krzyczymy, nie robimy gwałtownych ruchów - dla kota już samo przytrzymanie może być stresujące, więc staramy się nie stresować go jeszcze bardziej.

Źródło: https://www.sfspca.org/resource/claw-clipping/

Gdy jednak dojdzie do skaleczenia

Przecięcie miazgi jest dla kota bardzo bolesne i, przez dobre ukrwienie, powoduje obfity krwotok. Dlatego: nie panikuj. Twój spokój pomoże uspokoić się kotu. Krwotok powinien ustąpić po chwili. Zestresowany i obolały kot będzie szukać schronienia, więc staraj się dać mu przestrzeń, oczywiście wciąż monitorując jego stan. Niezależnie od tego czy krwotok ustanie czy nie, należy udać się do weterynarza, żeby ocenił jak bardzo niebezpieczne dla kociego zdrowia było skaleczenie.

Boisz się obciąć pazury? Poproś weterynarza o pomoc

Jeśli nie czujesz się na siłach by samemu obciąć kocie pazury lub gdy jest to zbyt stresujący zabieg dla kota, lepiej zostawić weterynarzom czy technikom weterynarii. Jest to najlepsze i bezstresowe, zarówno dla ciebie i dla kota, rozwiązanie. Pazury powinny być podcinane przynajmniej raz na miesiąc.

Pazurkowe choroby

Tak jak i u ludzi, kocie pazury są narażone na urazy - i to częściej niż nasze. Dlatego oprócz mechanicznych uszkodzeń do jakich może dojść, należy pamiętać też o innych chorobach jakie mogą dotknąć kocie pazury.

Ze względu na podłoże patogenów możemy rozróżnić choroby:

grzybicze, np. drożdżyca, onychomikoza
bakteryjne
pasożytnicze, np. leiszmanioza

Choroby immunologiczne:

pęcherzyca zwykła
pęcherzyca liściasta
onychodystrofia toczniowa
toczeń rumieniowaty
atopowe zapalenie skóry

Inne choroby:

nowotwory łożyska pazurów
problemy wynikające z niedoborów żywieniowych
alergie skórne

Nigdy nie powinniśmy diagnozować kota sami. Jeśli widzimy chociaż niewielką zmianę na pazurach lepiej ją zweryfikować u weterynarza, niż szukać odpowiedzi na własną rękę.

Czego nie robić: słów kilka

Onychektomia - brutalna praktyka

Pazury kota są jego integralną częścią ciała. Nawet domowym kotom są one potrzebne do poruszania się i zaspokojenia jego behawioralnych potrzeb.

Onychektomia, czyli trwałe usunięcie pazurów jest amputacją ostatniej kości w łapie, z której wyrasta pazur wraz z usunięciem więzadeł i ścięgien odpowiadającymi za chowanie i wysuwanie pazurów. Amputacja powoduje trwałe uszkodzenie nerwów czuciowych w łapach. Jest to niehumanitarny zabieg, który ma na celu tylko rozwiązać problem człowieka, a nie kota. Zabieg trwale okalecza łapy kota powodując, że nie jest w stanie prawidłowo funkcjonować. Przeprowadzone badania wykazały, że koty pozbawione pazurów są bardziej zestresowane, co objawiało się przez stresowe wylizywanie się, załatwianie się poza kuwetą oraz wzmożoną agresją. Badania długoterminowe wykazały więcej druzgocących skutków: utrzymujący się ból mięśni, depresję, kulawiznę, stan zapalny stawów oraz choroby związane z długotrwałym utrzymywaniem się stresu, np. wrzody żołądka.

Jeśli nie chcesz mieć zniszczonych mebli, dostosuj mieszkanie dla kota, wykonaj prawidłową kotyfikację mieszkania, jeśli jego zachowanie się utrzymuje - idź z kotem do behawiorysty. Jeśli nie chcesz tego zrobić - nie posiadaj kota.

Drapanie jest naturalną kocią czynnością - jest jego naturą. Onychektomia u kotów jest tym samym czym amputacja paliczków u człowieka.

Na szczęście w Polsce trwałe usunięcie pazurów kotom jest zakazane. Jednakże nie jest to prawo działające w całej Europie, czy też na całym świecie. Niestety w Stanach Zjednoczonych Ameryki jest wciąż popularnym zabiegiem, lecz coraz więcej stanów chce zakazu tego okrutnego procederu.

Pazurkowe “nakładki”

W sklepach internetowych można się natknąć na “kocie tipsy” czy też “nakładki” na pazury. Brzmi to jak idealny kompromis: kotu nie zostają usuwane pazury, a kot nie drapie mebli. Czy tak w rzeczywistości jest?

Wiemy, że pazur jest dla kota przedłużeniem kości palców łapy oraz, że koty domowe mają zdolność chowania i wysuwania pazurów według potrzeb. Łącząc te dwie informacje odpowiedź wręcz samoczynnie się nasuwa: nakładki na pazury nie są kompromisem lecz męczarnią dla kota. Kot nie jest w stanie schować pazurów, więc cały czas musi funkcjonować w nienaturalny dla siebie sposób. Dodatkowo nakładki podrażniają skórę i włoski nerwowe otaczające pazur. Obie te sytuacje niepotrzebnie stresują kota i zmuszają go do patologicznego zachowania.

Podsumowanie

Kocie pazury i czynności z nimi związane są czymś normalnym pod każdym względem. Tak jak my potrzebujemy swoich palców, tak koty potrzebują swoich pazurów. Dlatego decydując się na kota musimy wziąć pod uwagę również i fakt, że drapanie to natura kota, którą my, jako opiekunowie, musimy zaakceptować i zaspokoić. To w naszej gestii leży, aby zapewnić kotu realizację wszystkich jego potrzeb gatunkowych.

Źródła:
Literatura

J. Galaxy, Kocie mojo, czyli jak być opiekunem szczęśliwego kota, Wydawnictwo SQN, Kraków 201
M. Biegańska-Hendryk, Co jest kocie? Wszystko, co musisz wiedzieć, aby zrozumieć swojego kota!, Samo Sedno, Warszawa 2015
J. Swiderski, Onychectomy and its Alternatives in the Feline Patient, Clinical Techniques in Small Animal Practice, Vol 17, No 4 (November), 2002: pp 158-161
S. J. Fritscher, J. Ha, Declawing has no effect on biting behavior but does affect adoption outcomes for domestic cats in an animal shelter, Elsevier B.V., April 2016
N. K. Martell-Moran, M. Solano, H.G.G. Townsend, Pain and adverse behavior in declawed cat,. J Feline Med Surg, 2018;20:280-288
L. E. Lockhart, A. A. Motsinger-Reif, W. M. Simpson, L. P. Posner, Prevalence of onychectomy in cats presented for veterinary care near Raleigh, NC and educational attitudes toward the procedure, Veterinary Anaesthesia and Analgesia, 2014, 41, 48–53 doi:10.1111/vaa.12077
A. F. Gerard, M. Larson, C. J. Baldwin, C. Petersen, Relationships between onychectomy or onychectomy technique and house soiling in cats, JAVMA 2016:249;638-643.

Obrazy

http://koty-swiata.blogspot.com/2008/01/artyku-z-pazurkiem.html
https://www.sfspca.org/resource/claw-clipping/